P3, pleidooi om onze tuincultuur levend te houden

Drie pionierende kwekerijen stellen de plant weer centraal
Binnen de wereld van de kwekerijen zijn er aangevers en volgers. De aangevers in de groenbranche zijn voortdurend op zoek naar vernieuwingen. Planten worden uitgetest en, wanneer de kwaliteiten duidelijk zijn, geïntroduceerd. Goede voorbeelden zijn de legendarische kwekerijen van Ernst Pagels (D), Piet Oudolf en momenteel Hans Kramer. Zulke kwekerijen hebben al decennia lang een grote invloed op de inhoud en de uitstraling van onze tuinen en parken en zij zijn het die de echte trends zetten. Om het tuinieren levend te houden zijn dergelijke inspirators onmisbaar.

Muisklik
We leven in een tijd van snelle maatschappelijke en economische veranderingen. En die grijpen diep in op het consumentengedrag. Met een paar muisklikken ligt de illusie van een plantendroom een dag later op de deurmat. Hele tuinen staan vol met dezelfde te snel aangekochte planten. Na jaren van gestage ontwikkelingen binnen de tuinbranche bevinden we ons nu in een tijd van verschraling. Wanneer zelfs de groothandels via webwinkels zich direct op de consument richten en zo hun eigen klanten, zoals kwekers en tuincentra, passeren moet er iets gebeuren. Vooral tuincentra staan tegenwoordig vol met trendplanten die als voornaamste eigenschap het verleiden van de klant tot een aankoop hebben..

Laboratorium
Vaak zijn dit planten die niet uitgroeien tot wat men verwacht. In veel gevallen gaat het om weefselkweekplanten (voetnoot 1) uit het laboratorium die afwijkend groeigedrag kunnen vertonen. Door internet worden tegenwoordig ook tuinbladen als trendsetters gepasseerd en daardoor ontbreekt het ons aan een gezaghebbend tuintijdschrift. Niemand lijkt zijn nek nog uit te durven steken en als tuin- en plantenliefhebber is iedereen op zichzelf aangewezen.

Marketing
De media dicteren wat goed of slecht is. In deze media is de tuin vaak een soort buitenkeuken met veel steen, opgesierd door bakken die vol geduwd worden met “snelle” planten die vaak al na korte tijd instorten. Een echte plantenliefhebber weet dat een plant geen industrieel product is met vaste specificaties maar een levend organisme met een eigen karakter dat voor lange tijd in de tuin woont. Net als huisdieren zijn tuinplanten wezens met soms complexe eigenschappen die zich niet lenen om door een postorderbedrijf verstuurd te worden. De aankoop van een plant bij een webshop is meestal gebaseerd op een mooi plaatje, een momentopname (vaak een fotobewerking). De werkelijkheid is anders. Een plant bloeit bijvoorbeeld maar enkele weken per jaar of zelfs nog korter. Of helemaal niet ... Hoe deze plant er voor de overige maanden uitziet wordt niet uitgelegd.

Tij keren
Om het tij van overcommercialisering te keren en de plant weer centraal te stellen hebben drie kwekerijen de handen ineen geslagen onder de naam ‘P3’ en met dit pleidooi wordt een voorzet gegeven om weer waarachtig met planten om te gaan. Tijdloze begrippen zoals authenticiteit, kwaliteit en duurzaamheid staan bij P3 (Jos van der Palen, Johan van der Perk en Hans Prins) voorop en daarbij staan de planten en klanten centraal. P3 heeft het initiatief genomen hun nek uit te steken en willen gelijkgestemden aanmoedigen om mee te denken. P3 zijn 3 kleinere, specialistische kwekerijen die zelfstandig functioneren en onafhankelijk zijn van de commerciële stromen in de media. De eigenaren inspireren elkaar en wisselen al decennia lang hun ervaringen uit. Wat hen bindt is hun drang te vernieuwen en op het persoonlijke vlak hun liefde voor de natuur en hun reizen.

Plantenjagers
Als hedendaagse plantenjagers hebben ze een hele reeks van nieuwe, spannende en vaak succesvolle introducties van adembenemende plantensoorten in een breed spectrum op hun naam staan. Hun bron is de wilde natuur wereldwijd en hun belangrijkste criterium is de toepasbaarheid in de tuin. Het zijn ambachtelijk werkende kwekers, die spelenderwijs nieuwe plantencombinaties ontdekken en onbekende planten observeren en uitproberen. Ze doen vergelijkend onderzoek bij planten waar meerdere soorten en/of rassen van bestaan. De esthetische waarde, bruikbaarheid en toepasbaarheid in ons klimaat worden beoordeeld. Er zijn tegenwoordig talrijke Noord-Europese tuinen die zijn aangekleed met deze door ons geïntroduceerde nieuwe karakterplanten. En deze tuinen hebben hierdoor zonder meer aan beleving en kracht gewonnen.

Tuin en kwekerij
Bij een bezoek aan deze kwekerijen zorgt de volgroeide showtuin ervoor dat er een realistisch(er) beeld van de plantensoorten ontstaat en samen met ons persoonlijk advies weet de klant wat er in huis gehaald wordt. De planten worden zoveel mogelijk in eigen beheer vermeerderd door middel van delingen uit de oorspronkelijke moederplanten zodat de kwaliteiten en eigenschappen gewaarborgd blijven. Daarbij worden deze planten ecologisch verantwoord opgekweekt. De beste soorten zijn in de tuin als volwassen planten te bekijken. Vaak komen bezoekers er pas in de voorbeeldtuinen achter dat hun ideeën over de beplanting bijgesteld moet worden en dat er bij het uitzoeken van de juiste soorten echt ondersteuning van een expert nodig is.

Achtergrondinformatie van de drie samenwerkende kwekers:

Bamboe
Een fascinatie die door alle drie de bevlogen kwekers gedeeld wordt is bamboe. Dit is zonder twijfel de plantengroep die de laatste decennia voor de grootste en meest grensverleggende veranderingen in onze tuincultuur gezorgd heeft. Bamboe is modern en geliefd onder de avontuurlijke vormgevers zoals kunstenaars, architecten en tuinontwerpers. Deze plantengroep heeft de kracht om veel mensen aan te spreken en vervult in steeds meer tuinen de rol om als wintergroene plant de nieuwe buren, gebouwen en objecten aan het zicht te onttrekken. Tegelijkertijd is er het wantrouwen tegen bamboe. Heel vaak belanden er via onzorgvuldige aankopen in tuincentra en webwinkels of door onervarenheid van de hovenier niet de juiste soorten in de tuin. Zo’n beplanting gaat een onvoorspelbaar eigen leven leiden en dat schrikt af. Hier ligt de unieke rol van onze kwekerijen. Door een speciale band met bamboe en hun jarenlange ervaring hebben deze drie kwekerijen de ‘know how’ om door bamboe gefascineerde mensen op een verantwoorde manier te begeleiden en te inspireren. Daarom loopt de weg naar goed bamboe-advies en de juiste aanschaf heel vaak via Kimmei, PerkGroen en De Groene Prins.

Jos van der Palen
Van oorsprong kunstschilder, heeft een bedrijf waarin de bamboe centraal staat. Zijn Valkenswaardse kwekerij, Bamboekwekerij KIMMEI is sinds 1990 een begrip in de bamboewereld. Vanuit hier hebben vele nieuwe bamboesoorten hun weg gevonden naar kwekers en consumenten. Bij de kwekerij hoort de schitterende 30 jaar oude showtuin met bamboes van enkele centimeters tot meer dan 10 meter hoog. Met bamboe als onverwoestbare hoofdbeplanting wordt samen met begeleidende planten zoals siergrassen en de meest winterharde vertegenwoordigers van tropische plantenfamilies een wintergroene oase gecreëerd en een exotische sfeer opgeroepen. Met wel driehonderd soorten heeft de kwekerij het grootste bamboe sortiment van Europa. Met ontwerpen, advies en uitvoering is Jos regelmatig betrokken bij belangrijke projecten. Jos schrijft in vakbladen in binnen- en buitenland.
www.kimmei.com

Johan van der Perk
is specialist in het kweken, toepassen en ontwerpen met bamboe, siergrassen en ‘tropical look’ planten, waaronder palmen, bananen en siergembers. Op het 1,5 ha grote terrein van de kwekerij in de West Betuwe is een parkachtige tuin aangelegd die haar oorsprong vindt eind jaren '80, met een unieke collectie soorten uit winterkoude gebieden van over de hele wereld. Er is een goed beeld te krijgen van de volwassen soorten die op de kwekerij ecologisch verantwoord worden vermeerderd. In de tuin staan ook vele nieuwe soorten in observatie waaruit jaarlijks interessante nieuwe introducties plaatsvinden. Johan heeft ook tal van ontwerpen op zijn naam staan, variërend van particuliere tuinen tot openbaar groen, parken en recreatieterreinen, waarin plantencomposities een belangrijke rol spelen. Extra aandacht gaat hierbij uit naar de structuur en textuur van de beplanting waarbij ook het winterbeeld essentieel is. Johan schrijft regelmatig in vak- en consumentenbladen.
www.PerkGroen.nl

Hans Prins
is al zijn hele leven gefascineerd door de natuur en heeft een bedrijf waarin exotische, vorstbestendige  tuinplanten centraal staan. Zijn kwekerij, “De Groene Prins” begon in 1990 als bamboekwekerij maar is inmiddels  uitgegroeid tot een experimentele zogenaamde “jungletuin”. Hier, in de kop van Overijssel, voelen zich allerlei planten thuis:  bamboes, varens, palmen, camellia's, eucalyptus, gembers, bergbananen enz. Het vergelijkend warenonderzoek van  verschillende plantgroepen heeft geleid tot een selectie van de sterkste soorten voor ons klimaat. Bij de kwekerij hoort een 1 hectare grote experimenteer- en showtuin. Hans beproeft de kunst van het “extreme tuinieren”  en focust niet alleen op de schoonheid maar ook op de bruikbaarheid van planten (culinaire kwaliteit, bouwmateriaal, natuurwaarde, herstel en verrijking van het ecosysteem, geneeskrachtige eigenschappen). Reizen naar afgelegen gebieden waar onbekende planten wachten om in zijn tuin uitgetest te worden onder Hollandse condities, is één van zijn favoriete bezigheden. Het effect van menselijk bewustzijn op planten en vice versa heeft zijn speciale interesse. Alles draait hier om spelen met de natuur. Hans schrijft in vakbladen in binnen- en buitenland.
www.degroeneprins.com

Voetnoten:

1 Weefselkweek is een moderne laboratorium-technologie om grootschalig planten te vermeerderen. Voor veel gewassen werkt dit goed. Een aantal gewassen, zoals bamboe levert deze methode vaak een verstoorde groei op met invloed op de groeivorm, winterhardheid en levensverwachting van de plant. Het is daarom raadzaam uitsluitend ‘ambachtelijk’ vermeerderde soorten aan te planten (delen, stekken, enten). Men is dan zeker van de originele soorteigenschappen en ontwikkeling van de plant.